Аллоҳ таоло Қуръони каримда марҳамат қилиб айтади: “(Эй уммати Муҳаммад), одамлар учун чиқарилган миллатларнинг энг яхшиси бўлдингиз. Зеро сиз яхши амалларга буюрасиз, ёмон амаллардан қайтарасиз ва Аллоҳга иймон келтирасиз…” (Оли Имрон, 110).
Бу умматнинг одамлар учун чиқарилган энг яхши уммат бўлишининг сабаблари яхшиликка буюриб, ёмонликлардан қайтаришида экан. Бу ишда фақат муфтий, қозилар ёҳуд имом-хатиблар эмас, балки ўзини уммати Муҳаммад ҳисоблаган ҳар бир банда ён атрофидаги ҳар бир инсонни яхшиликка буюриб, ёмонликлардан қайтариши, одамларга ёмон ишлар оқибатини тушунтириб бериши лозим.
Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурига бир киши келиб: “Энг яхши амалларни ўргатиб қўйсангиз”, деб сўради. Шунда У Зот алайҳиссалом: “Аллоҳга иймон келтириш, қариндошлар билан алоқани мустаҳкамлаш ва одамларни яхшиликка буюриб, ёмонликлардан қайтариш”, – деб жавоб бердилар (Абу Довуд ва Термизий ривояти).
Бу ҳадисдан бизга одамларни яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтариш қанчалик улуғ иш эканлиги маълум бўлади. Жамиятмизда содир бўлаётган воқеа ҳодисаларга бепарво бўлиш, “менга нима” қабилида иш қилиш бугун бизга асло ярашмайди. Бугун биз маҳалламизда содир бўлаётган майда жиноятларга эътибор бермасак, эртага фарзандларимиз уларга тақлид қилиши, улар юрган йўлларга юриб кетиши турган гап. Ахир аждодларимизнинг “қозонга юрсанг қораси, ёмонга юрсанг балоси юқади” деган ҳикматлари замирида касални даволагандан кўра, уни олдини олган афзал экани яна бир бор исбот талаб қилмас ҳақиқат экани аён бўлади. Бугун биз ёш авлодга тўғри тарбия беришимиз, уларни комил инсон бўлишлари учун пухта таълим бериб, уларга тўғри ва пок яшаш лозимлигини уқтириб боришимиз ҳар қачонгидан ҳам кўра долзарбдир.
Ривоят қилинишича, бутун умр спиртли ичимликлар дўконининг мудири бўлиб ишлаган бир кишининг яккаю ягона ўғли бор эди. Ёшликдан тарбияси ўзига яраша бўлгани боисми ёхуд отаси топган луқманинг ҳалол эмаслиги сабабми, билмадик, эркатой ўғилча мактабни тугатгач, институтга ўқишга кира олмай, анча пайтгача бекор тентираб юрди. Қиладиган иши – пешингача ухлаш, кечга томон эса ўзига ўхшаган бир-икки улфати билан тунги клуб, дискотекаларда санғиш бўлди. Нотавон ўғилни ўйлайвериб, онаизор адои тамом бўлди, оғир касалликка чалиниб вафот этди. Онанинг “йили” ўтказилган куннинг эртасига ота-бола ўртасида қаттиқ жанжал чиқди. Иккаласи ҳам заҳри қотил – ароқ кайфининг оғушида эди, ота: “Энди сендек ўғлим йўқ”, дея уни “оқ” қилган бўлса, нонкўр фарзанд: “Агар ўлсангиз, жанозангизга келсам, ҳаром ўлай”, деб онт ичди.
Ота-боланинг ҳаёти шу зайлда давом этди. Уларга таниш-билишлар, қўни-қўшниларнинг панд-насиҳати сира кор қилмади.
Кунларнинг бирида фарзанд ногаҳон, бахтсиз ҳодиса сабаб ҳалок бўлди. Бу пайтда ота ҳам уйида ўлим билан олишиб, фоний дунё билан хайрлашаётган эди.
Эртасига одамлар шаҳар қабристонида иккита янги тепаликни кўришди. Қабрлар олдида бир мункиллаган чол ўтириб: “Азиз зурриётларим! Одам алайҳиссаломдан бошланган яна бир сулола умри, мен сабабли барвақт ниҳоясига етяпти. На сен – фарзандим, на сен – набирам айбдор эмассизлар. Буларнинг барчасига сизларга тўғри тарбия бера олмаган фақатгина мен айбдорман, мен”, дея кўз ёш тўкар эди…
Албатта бу каби ҳолатлар бизларни сергак тортишга ва зарур чораларни тезлик билан кўришга ундайди. Шу каби ҳолатларни олдини олишда фақат ҳуқуқ тарғибот вакилларигина эмас, балки юртимизда яшаётган ҳар бир фуқоронинг маъсулиятли бурчи ҳисобланади. Бу каби ишларни олдини олишда ҳаммадан ҳам қўра ота-оналар фаол бўлиши лозим. Зеро ҳар бир ота ўз уйида Аллоҳнинг ердаги ўринбосари ҳисобланиб, аҳли оиласи тўғрисида қиёматда сўралади. Бу ҳақиқатни англаб етган оила бошлиғи доимо фарзандларини жиноий йўлларга кириб кетмасликлари учун аввало ўзи ва барча оила аъзоларни ҳам тарбиялаб бориши муҳим вазифа экани ҳис қилиш даркор. Зеро, фарзанд – инсон ҳаётининг мазмуни, келажагимиз давомчиси, оиламиз мустаҳкам занжири демак. Яхши, солиҳ фарзанд ота-онанинг бахт-иқболи, икки дунё саодатига етказувчи дилбандидир. Ахир бежиз “фарзандлар – жаннат райхонлари” деб тавсифланмаган. Аммо у одобли, яхши фазилатлар соҳиби, итоаткор ва қобил бўлгандагина раҳмат келтиради. Акс ҳолда…
Ҳусниддин ТУРСУНЗОДА,
Фарғона шаҳар “Янги Чек” масжиди имом-ноиби