Alhidoya.uz
Advertisement
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза
No Result
View All Result
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза
No Result
View All Result
Alhidoya.uz
No Result
View All Result
Бош саҳифа Мақолалар

Фойдасиз нарсаларни тарк қилиш – мусулмоннинг гўзал ахлоқидан

“Мозийга қараб иш кўрмоқ хайрлидир”
10
VIEWS
Facebookda ulashishTelegramda ulashish

عن أبي هريرة رضي الله عنه قال رسول الله صلى الله عليه وسلم :من حسن اسلام الامرء تركه ما لا يعنيه
(حديث حسن رواه الترمذي وغيره هكذا)

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кишининг ўзи учун муҳим бўлмаган нарсаларни тарк қилиши, унинг Исломи чиройли эканлигидандир”, дедилар (Термизий ва Ибн Можа ривоятлари. Ҳасан ҳадис).

Бу ҳадисни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳамроҳлари, У зотдан набавий ахлоқ-одоб тарбиясини олган Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қиляптилар. Мазкур ҳадисда Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам мухтасар бир жумла ичида дунё ва охират яхшиликларини баён қилиб берганлар. Дарҳақиқат, қисқа сўзларда улуғ маъноларни ифодалаш борасида Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам беназирдирлар. Юқоридаги кичик бир ҳадис диннинг ярмини ўзида мужассам этган. Зеро, дин бажармоқ ва тарк этмоқдир. Мазкур ҳадис тарк қилишга асос бўляпти. Айримлар ушбу ҳадис динни тўлалигича ўзида жамлаган, чунки у бир вақтнинг ўзида ҳам тарк қилишга, ҳам феъл-бажаришга далолат қилаяпти, дейишган.

Ибн Ражаб Ҳанбалий: “Мазкур ҳадис одоб-ахлоқнинг улкан асосларидан бири саналади”, дейдилар.

Ислом ҳамиша соғлом жамият қуришга ва инсонларнинг уруш-жанжалсиз, ўзаро тинч-тотув бўлиб, дўстона ҳаёт кечиришларига тарғиб қилади. Ислом дини жамиятдаги ҳар бир шахснинг озор чекмасдан бахтли яшаб ўтишини ва унинг охирати ҳам хайрли бўлишини истайди. Маълумки, бировлар ишига – хусусан ўзига алоқаси бўлмаган нуқтада – аралашиш кўпинча жамият ўртасида фасод тарқатади. Одамлар орасида кўзга кўринмас жарликлар пайдо қилади. Инсонларни ҳалокатга бошлайди. Шу боис, ахлоқли ва комил иймонли мусулмон ўзига тааллуқли бўлмаган ишларга аралашиб юрмайди. Беҳуда нарсалар билан машғул бўлиш умрни зое кетказиш ва иймон заифлиги аломатидир. Инсон ҳаёти давомида жуда кўп нарсаларга гувоҳ бўлади. Минглаб одамлар, уларнинг ўзаро муносабатлари, турли соҳалардаги алоқа – келишувлар…

Биз қилган ҳар бир амалимиз, ўтказган дақиқаю сонияларимиз ва гапирган сўзларимизнинг барчаси учун жавоб берамиз. Агар атрофдаги биз учун кераксиз бўлган нарсаларга ўралашиб қолсак, зиммамиздаги вазифа  ва масъулиятларга вақт топа олмаймиз. Ўзининг зиммасидаги вазифаларни адо этмаган киши эса дунё ва охиратда қилмишига яраша жазо олади. Бу эса ушбу енгилтак кишининг пайғамбар хулқ-атворидан ҳеч нарса ўрганмаганидан, идроки заиф ва иймони деярли фақат тилда қолиб кетганидан далолат беради.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят: Саҳобалардан бир киши вафот этганида кимдир:
– Жаннат хушхабари билан хушҳол бўл, – деб сўзлади. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам халиги кишига дедилар:
– Сен қаердан биласан, эҳтимол у ўзи учун кераксиз нарсаларни гапиргандир ёки мол-давлатини камайтириб қўймайдиган нарсада бахиллик қилгандир?! (Термизий ривоятлари).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Абу Зарр Ғифорий розияллоҳу анҳуга: “Одамнинг ўз нафсида мавжуд бир нолойиқ хислатни англамаслиги ва беҳуда нарсаларга аралашиши унинг ёмонлигига кифоя қилади”, дедилар (Ибн Ҳиббон ривоятлари).

Беҳуда нарсалардан юз ўгирмоқ саломатлик ва нажот йўлидир. Зиммасида нақадар оғир масъулият ва вазифалар борлигини хис этган киши фақат ўзи билан машғул бўлиб, дунё ва охиратда фойдаси тегадиган амалларга уринади. Беҳуда – бемаъни нарсалардан юз ўгириб, ўзи учун муҳим машғулотларга берилади.

Бу дунёда инсон учун муҳим амалларга қараганда кераксиз – беҳуда нарсалар анча кўп. Демак, фақат фойдали ҳатти-ҳаракатлар билан машғул бўлган киши саноқсиз ёмонлик ва маъсиятлардан саломат қолишлиги аниқ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар сизлардан бир киши ўз Исломини чиройли қилса, қилган ҳар бир яхшилиги ўн баробардан тортиб етти юз баробаргача зиёдаси билан ёзилади. Ёмонликлари эса қандай бўлса-шунча ёзиб қўйилади”, дедилар (Бухорий ривояти).

Имом Молик бундай ёзадилар: “Луқмони Ҳакимдан сўрашди:
– Сизни бу даражага нима олиб чиқди?
– Ростгўйлик, омонатни адо этмоқ ва беҳуда нарсаларни тарк этмоқ! – деб жавоб бердилар”.

Ҳасан Басрий: “Банданинг кераксиз нарсалар билан машғул қилиб қўйилиши Аллоҳ таолонинг ундан юз ўгирганига далолат қилади”, деганлар. Хўш, инсон учун нима муҳим ва нима кераксиз саналади? Инсон учун муҳим нарсалар: ҳаёт учун зарурий – емоқ, ичмоқ, кийим-бош, уй-жой каби эҳтиёжлар, оила қурмоқ, илм, касб-ҳунар ўрганмоқ, ўзи яшаб турган жамиятга манфаат етказмоқ ва охиратдаги нажот – саломатликка тааллуқли амаллар.

Кераксиз нарсалар: манманликка ва хорликка олиб борувчи мол-дунё кетидан қувиш, исрофгарчиликка йўл қўйиш, лоқайд бўлиш, бировлар мақтовини хуш кўриш ва шунга ўхшаш салбий ҳолатлар.

Дунё ва охиратда инсон учун манфаати тегмайдиган, вақтни беҳуда зое этадиган фойдасиз ишлардан мўъмин киши йироқ тургани афзал. Зеро, биз ҳали ўтказган вақтларимизга ҳам жавоб берамиз. Хаттоки кўп гапириш  ҳам охир-оқибат оғиздан ҳаром гапларнинг чиқишига олиб боради. Шунинг учун умматнинг яхшилари бекорчи ва ортиқча гаплардан йироқ юришни ўзларига одат қилганлар. Муоз розияллоҳу анҳудан ривоят:
– Ё Расулуллоҳ! Биз ҳар битта гапирган гапимизга жавоб берамизми?
– Сени йўқлаб онанг йиғласин, эй Муоз! Ахир одамларни юз тубан дўзахга қулатадиган нарса тилларининг ҳосили эмасми?! (Термизий ривоятлари).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Одам боласининг амри маъруф, наҳий мункар ва Аллоҳ таоло зикридан бошқа сўзлари унинг фойдасига эмасдир”, дедилар (Термизий ривоятлари).

Мусулмон киши ҳайрли ишлар билан машғул бўлмоғи лозим. У турли бемаъни сафсаталар ва беҳуда ишлардан ўзини покиза сақлаши зарур.Инсон нафсини тарбиялаб бормоғи, уни тубан одатлардан нафратланишга ўргатмоғи керак. Ҳақиқий иймон эгалари беҳуда нарсаларга асло эътибор бермайдилар.

Алишер ҳожи НАИМОВ,
Фарғона вилояти бош имом-хатиби ўринбосари

Калит сўзлар: гўзал хулқмақолафарзанд тарбияси
УлашишУлашиш
Alhidoya.uz таҳририяти

Alhidoya.uz таҳририяти

Фарғона вилояти вакиллиги Ахборот хизмати

Олдинги мақола

Ота-она боғбон, фарзанд эса ниҳол кабидир

Кейинги мақола

Мўмин киши ризқини кўпайтириш баҳонасида ҳаромга қўл урмайди

Ўхшаш мақолалар

Фолбинга борманг, балки истихора қилинг!
Мақолалар

Фолбинга борманг, балки истихора қилинг!

03.06.2023
6
Ота-она фарзандига андоза
Мақолалар

Ота-она фарзандига андоза

03.06.2023
3
Дадамни яхши кўр! Худди мен сени яхши кўргандек…(бўлган воқеа)
Ибратли ҳикоялар

Дадамни яхши кўр! Худди мен сени яхши кўргандек…(бўлган воқеа)

25.05.2023
26

Fikr bildirish Javobni bekor qilish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

Сўнгги мақолалар

Фолбинга борманг, балки истихора қилинг!

Фолбинга борманг, балки истихора қилинг!

03.06.2023
6
Ота-она фарзандига андоза

Ота-она фарзандига андоза

03.06.2023
3
Рустамжон домла: Бу неъмат борасида кўп шукр қилиш лозим

Рустамжон домла: Бу неъмат борасида кўп шукр қилиш лозим

03.06.2023
6
Олий Маъҳад битирувчиларининг хатмона тадбири ўтказилди

Олий Маъҳад битирувчиларининг хатмона тадбири ўтказилди

03.06.2023
106
“Ҳаж – 2023” ишчи гуруҳи зиммасига катта масъулият юкланди

“Ҳаж – 2023” ишчи гуруҳи зиммасига катта масъулият юкланди

02.06.2023
34
Мадраса битирувчиларига оқ фотиҳа берилди

Мадраса битирувчиларига оқ фотиҳа берилди

02.06.2023
33
Ҳаётимиз фарзандлар қувончи ва кулгуси ила бахтга тўлсин!

Ҳаётимиз фарзандлар қувончи ва кулгуси ила бахтга тўлсин!

01.06.2023
47
“Ягона олимпиада – 2023” ғолиби аниқланди

“Ягона олимпиада – 2023” ғолиби аниқланди

31.05.2023
72

Сиз ҳам обуна бўлинг

Alhidoya.uz

Биз билан боғланиш:
Фарғона вилояти Фарғона шаҳри Ифтихор МФЙ Тутзор кўчаси 14-уй

Электрон почта манзили: info@alhidoya.uz

Бизни ижтимоий тармоқларда кузатинг

© 2021 alhidoya.uz - Барча ҳуқуқлар ҳимояланган | Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилояти вакиллиги.
Ишлаб чиқувчи Hindol Kodirov.
Яндекс.Метрика

No Result
View All Result
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза

© 2021 alhidoya.uz - Барча ҳуқуқлар ҳимояланган | Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилояти вакиллиги.
Ишлаб чиқувчи Hindol Kodirov.
Яндекс.Метрика