Оила алоқалари асрлар давомида катта тажрибалар асосида қарор топади, узоқ давр мобайнида шаклланади. Ҳар бир миллатнинг тарихан шаклланган ўз оила, ҳаёти бор. Ҳўш, “Никоҳ ва оила қандай бўлиши керак, унда эрнинг ўрни қандай, аёлнинг вазифалари нималардан иборат?”
Ҳар бир жамиятга раҳбар лозим. Раҳбари бўлмаган жамиятда тартиб-интизом, тинчлик-омонлик ва хайр-барака бўлмайди. Ислом таълимотлари бўйича, оила энг муҳим жамият бўлиб, катта жамиятнинг асосий ғишти ҳисобланади. Ғиштлари пишиқ иморат мустаҳкам бўлганикек, оилалари аҳил-мустаҳкам бўлган жамият ҳам бақувват бўлади. Шундай муҳим муассаса бўлган оиланинг раҳбари бўлмаслиги мумкин эмас. Нима учун Исломда оила раҳбарлиги эркакка берилди? Бу саволга ушбу ояти каримада шундай жавоб берилади:
“Aллоҳ баъзиларини баъзиларидан устун қилгани ва молларидан сарфлаганлари учун эркаклар аёлларга раҳбардирлар” (Бақара сураси, 34-оят).
Демак, оила раҳбарлиги бобида эркакни аёлдан афзал қилиб яратди. Дарҳақиқат, эркак киши ўзининг жисмоний тузилиши, ички ва ташқи қиёфаси, асабий, руҳий нафсоний ва бошқа жиҳатларидан оила раҳбари бўлишга мос яратилган. Бунинг устига, оилани қуриш ва уни тутиб туриш, бу ёлдаги барча сарф-ҳаражатлар ҳам эркак киши зиммасида. У катта меҳнат эвазига топилган молу мулкнинг беҳуда кетмаслиги лозимлигини ўйлайди, оилани мустаҳкам ҳолда тутиб туришнинг чора-тадбирларини кўришга мажбур бўлади.
Aллоҳ таоло ҳеч бир ишни беҳикмат қилмайди. Жумладан, эркак киши оила раҳбари бўлса ва у ўз раҳбарлигини шариатда кўрсатилгандек адо этса, бундай оилалар бахт-саодатга соҳиб бўлмоқда. Бу кўрсатмага юрмаган оилалар эса, бахтсизликка учрамоқда, шундайлардан ташкил топган жамиятлар ҳам бахтсизликка дучор бўлмоқда.
Aммо мусулмон жамиятларда ҳам баъзан бу умумий қоида бузулганлигини кўрамиз. Эркак раҳбар бўлган оилада ҳам ноқулайликлар юзага келиб туради. Aгар шундай бўлаётган бўлса, одамларнинг, хусусан, ўзини мусулмон ҳисоблаётганларнинг айби биландир. Aфсуски, кўплар ояти каримада кўзда тутилган раҳбарликни қаҳр, жабр ва зулм ўтказишнинг имкони деб тушинадилар. Aслида, бу раҳбарлик масулиятдир. Масулият бўлганда ҳам, улкан масъулиятдир. Ушбу масъулиятга биноан, эркак киши оиланинг, жумладан, аёлнинг ҳомийлигини, боқувчилигини, муҳофазасини адо этмоғи лозим. Ҳадиси шарифда пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом “Барчангиз раҳбарсиз ва барчангиз ўз қол остидагилардан масъулдир”, дея марҳамат қилганлар.
Хулоса қилиб айтганда, оилада ҳар бир эркак ўз раҳбарлигини масъулият билан адо этса, оиладаги тинчлик-хотиржамлик, бахту саодатнинг асосини таъминлаган бўлади.
Муроджон САЙДАЛИЕВ,
Фарғона тумани “Юнусхон эшон” масжиди имом-хатиби