Ислом дини барча мусулмонларга фақат ибодатни эмас, балки талаби илмни ҳам фарз қилиб, илм билан машғул бўлишни ибодат даражасига кўтарган диндир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда илмнинг нақадар улуғлиги ҳақида кўплаб ояти карималарни нозил қилган. Жумладан, сураи Зумарда: “Айтинг: “Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўлурми…?!” Бундан Аллоҳнинг ҳузурида илм жаҳолатдан устун туриши маълум бўлади. Инсоний фазилат ва камолотнинг боши, жамият фаровонлигининг асоси илмдир. Илмсиз ҳеч бир шахс фазилат ва камолотга, бирор жамият фаровонликка эришмаган ва эришолмайди.
Дастлабки нозил бўлган Қуръон ояти инсонларни ўқишга даъват этиш билан “Ўқи” амри билан бошланган. Зеро ўқиш билан илм ҳосил бўлади.
Пайғамбаримиз Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг муборак ҳадисларида марҳамат қилганлар: “Илм ўрганишга интилишлик ҳар бир мусулмонга фарздир”.
Илм олиш ёш билан чегараланмайди. Туғилишдан то умр сўнгигача илм олиш вақтидир. Ҳазрати Анас (розияллоҳу анҳу) ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Илм олинглар ва ўргатинглар, нодон ҳолда ўлиб кетманглар”, дея васият қилганлар.
Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш лозимки, “илм” лафзидан мурод мазкур оятлару ҳадисларда фақат диний ёки дунёвий илм эмас, балки мусулмонлар учун ҳам дунёвий, ҳам ухровий ишларида зарур бўладиган барча илмлардир. Шунинг учун ҳам уламоларимиз: “Ҳар бир мамлакатда диний илмлардан ташқари турли касбу-ҳунар, саноат-фан ва бошқа кўплаб керак бўлиб турадиган нарсалар илмини ҳам шу мамлакат аҳолисидан кимлардур ўрганмоғи фарзи кифоядур. Агар бирор киши ҳам мазкур керакли илмларни ўрганмасалар, аҳолининг ҳаммаси гуноҳкор бўладилар” дея таъкидлаганлар.
Ҳақиқатдан ҳам охират саодати ва мукофоти учун ишлаб оладиган ва ҳозирлик кўриладиган майдон шу дунё бўлгандан кейин, ўз замонасининг илму фан тарақиётидан ўзига яраша хабардор бўлмаган олимни ҳақиқий олим деб бўлмайди, албатта. Шунинг учун ҳам, фарзандларимизни дину диёнатли, илм-фан, касбу-ҳунар ҳамда, ҳозирги замон фанининг ютуқларидан баҳраманд бўлишига тарғиб ва ташвиқ этишимиз лозим бўлади.
Тараққий этиб бораётган замонда юртимизда ҳам билим олиш учун шарт-шароитлар муҳайё экан, замонавий технология имкониятларидан унумли фойдаланиб, барча соҳадаги билимларимизни пухта ўзлаштириб боришимиз, шу сабаб, икки дунё саодатига сазовор бўлишга интилишимиз лозим бўлади.
А.Наимов,
Фарғона вилояти бош имом-хатиби ўринбосари