Шукроналик инсон ҳаётига янги-янги қувончлар олиб келади. Омадли инсонларнинг сири ҳам мана шундадир. Улар хар куни шукр қилиб яшашади, ҳаётидаги бори учун ҳам йўғи учун ҳам, шукр қилишади. Гап шукроналик ҳақида борар экан хўш шукроналик ўзи нима? “Шукрона арабча сўз бўлиб, миннатдорчилик, ташаккур, раҳмат айтиш, қаноат ва мамнунлик, шукр қилиш ифодаси”дир. Ношукурлик эса шу маъноларнинг зиддидир. Дарҳақиқат, берилган неъматларга шукр қилсак, унинг қадрига етсак, юрт равнақи, ватан тараққиёти, миллат ҳамжиҳатлиги, халқ фаровонлиги йўлида астойдил хизмат қилсак, албатта муродимизга етамиз. Ана шунда Яратганнинг розилиги, халқнинг раҳматига сазовор бўламиз.
Ислом таълимотида неъматларга шукр қилиш улуғ фазилат ва юқори даража деб алоҳида қайд қилинган. Бу ҳақда Абдуллоҳ ибн Аббос (р.а.) шундай деган экан: “Шукр қилишлик имоннинг яримидир”. Бошқа бир ривоятда эса “Иймон – сабр ва шукрдан иборат” деб ҳам айтилган. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло барчамизни шукр қилишга амр қилиб, унинг зиддидан қайтарган, шукр айтувчиларга чиройли мукофотларни ваъда қилиб, Ўзининг фазилати, карами ва неъматларининг янада зиёда бўлишига шукрни сабаб этган ва Ўзининг гўзал исмларидан бирини шукр орқали ифода қилган.
Қаффол Шоший ўзининг машҳур “Жавоми ул-калим” китобида Пайғамбаримиз (с.а.в)нинг “Неъматлар ҳақида гапиришлик шукр қилишликдир” деганларини келтирган.
Яратган бизларга ато этган беҳисоб неъматларни ёдда тутиш, уни ўз вақтида қадрлай олиш, ўша неъматларнинг давомийлигига сабаб бўлади. Шайх Саъдий айтганлар: “Бир нафасга икки марта шукр айтиш вожиб”, зеро, нафас кирсаю қайтиб чиқмаса ёки чиқсаю қайтиб кирмаса, инсон ҳалок бўлишини таъкидлаб, инсон тансиҳатлиги учун, хотиржамлиги учун Яратганга шукрона айтмоқлиги лозим деганлар. Яхшиликка фақат яхшилик билан жавоб қайтариш улуғ фазилатлардан ҳисобланади. Тинч-хотиржам ҳаётимиз, фаровон ўтаётган кунларимизнинг қадрига етиш учун шукр қилиб, энг аввало ҳушёр бўлишимиз лозимлигини, ана шу неъматлардан айирмоқчи бўлган турли ғаразли кучлар, нопок тоифаларнинг найрангларидан ҳамиша огоҳ бўлиб, уларга муносиб жавоб қайтариш керак. Инсон турли ҳийла ва алдовларга алданиб, натижада оиласидан, яқинларидан, тинчлигидан ажралиб қолган кишилар қисматига назар солса, бу кунларимизга қанчалар шукр келтиришлигимиз лозимлигини англаб етамиз.
Аллоҳ таъоло неъматларига шукр айтувчиларни албатта мукофотлаши ва уларга улуғ ажру савоблар беришини ҳам кафолатлагандир. У зот айтди: “…Шукр қилувчиларни эса, албатта, мукофотлаймиз”.
“Ниҳоя” китобида: “Банда киши томонидан қилинган яхшилик учун унга ташаккур айтмаса, Аллоҳ таоло неъматларига қилган шукрини асло қабул қилмайди”, дейилган.
Ҳар йили совуқ тушиши билан Луқмони Ҳаким Аллоҳга шундай илтижо қилар экан: – Аллоҳим, қиш яна эшик қоқиб келаяпти, менинг оёғимда эса яна этик йўқ… Бир куни масжидда икки оёғидан ажраган одамни кўриб қолиб, ўзининг ношукрлигидан уялиб кетибди:
– Менинг этигим йўқлигидан нолиганим-нолиган, бу шўрликнинг эса этик киядиган оёқлари ҳам йўқ эканку!
Демак, шукр қилиш неъматнинг зиёда бўлишига, ношукурлик эса Аллоҳ тарафидан берилган жумла неъматларнинг заволига сабаб бўлар экан. Яратган эгамиз бизларга ато этган неъматларга шукр қилиб яшашимизни насиб этсин!
Мирзақосим САИДМИРЗАЕВ,
Қувасой шаҳар “Тошмозор” масжиди имом-хатиби
