Аллоҳ таолога беҳисоб ҳамду санолар бўлсинки, мана аввали раҳмат, ўртаси мағфират, охири дўзахдан озод қилишлик ойи бўлган Рамазон ойи ташриф буюрди. Ушбу ойда қилинадиган энг афзал амалларимиздан бири қўлимиздан келганича садақага шошилмоқликдур.
Нима учун “садақа” деб номланишини биласизми? “Садақа” араб тилидан таржима қилинганда “тўғрилик, ростгўйлик” деган маънони англатади. Чунки садақа қилган кишининг садақаси у кишини жаннат мартабаларига қизиқишлигини тўғри, рост эканлигидан хабар беради. Садақа қилган киши ўзи яхши кўрган нарсани ҳеч бир эвазсиз бир муҳтожга беришлик билан у кишини иймонини рост, тўғри эканлигига далил бўлади. Шу сабаблардан “садақа” деб номланди.
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Энг афзал садақа Рамазондаги садақадир”. “Рамазон ойида нафақа қилишда хурсанд бўлинглар. Чунки у ойдаги нафақа худди Аллоҳ йўлида инфоқ қилинган кабидир”. Салмон Форсий розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда эса Расулимиз, “Ким бу ойда яхши хислатлардан бирини ихтиёр қилса,у худди бошқа ойларда битта фарзни адо қилган каби бўлади. Ким унда битта фарзни бажарса, у худди бошқа ойларда етмишта фарзни адо қилган каби бўлади”, деб айтганлар.
Юқоридаги ҳадислардан кўриниб турибдики, Рамазон ойини ғанимат билиб муҳтож инсонларни қалбига хурсандчилик ато қилиб, хайрли амалларда бўлмоғимиз, бир-биримизни қўллаб-қувватламоғимиз лозим бўлади.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда “Мунофиқун” сурасининг 10-оятида марҳамат қилади: “Ва бирингизга ўлим келиб: “Эй Роббим, агар менинг ўлимимни яқин муддатга орқага сурсанг, бас садақа қилиб солиҳлардан бўлсам”, демасдан аввал Биз сизларга ризқ қилиб берган нарсалардан нафақа қилинг”.
Ушбу ояти каримада ҳам Яратган эгамиз орқамизда қолган мол дунёмизни ҳисоб китоби оғир эканлигини ҳақида ишора бериб “қанийди, менга бир оз муҳлат берсанг, орқамга қайтиб садақаларни қилиб солиҳлардан бўлишликни сўраб қолишлигимиздан огоҳлантиряпти. Аммо энди инсон ўлганидан кейин ҳеч қачон ортга қайтиш бўлмайди. Шунинг учун тириклигимизда садақа қилишга шошилмоғимиз ва Яратганнинг солиҳ бандаларидан бўлмоғимиз зарур экан.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда Расулимиз айтдилар: “Бир фосиқ аёл бор эди, у қудуқ олдидан ўтаётиб чанқоқликдан халлослаб, ўлишга яқин бўлиб турган бир итни кўрди. У аёл махсисини ечди ва рўмолига боғлаб қудуқдан сув тортиб итни суғорди. Шу иши сабабли Аллоҳ у аёлни ўз раҳматига олиб мағфират қилди, дедилар. Шунда саҳобалардан бири: “Ё Расулаллоҳ, бизга ҳайвонларда ҳам савоб борми?”, деди. Расулуллоҳ айтдилар: “Ҳар бир хўл жигар эгаси борки, қилинган яхшиликда ажр бор” дедилар.
Ушбу ҳадисда биз умматларга жуда кўп ҳикматлар бор. Аввало бир фосиқ аёл итни суғоргани учун мағфират қилинишлиги бир ҳайвондаки қилинган яхшиликда ажр савоб бор экан, азизлар муҳтожларга қилинган яхшиликда жуда катта ажр савоблар бордир. Юқоридаги муборак сўзлардан хулоса қилиб, Аллоҳ таоло барчаларимизни ушбу ойни ғанимат билиб садақага шошилмоғимизга ўзи тавфиқ, ҳидоят берсин!
Муҳаммадзакий ХОМИДОВ,
Қува туман “Акбаробод” масжиди имом-ноиби