Тарих саҳифаларини варақлар эканмиз қадим-қадим замонлардан берибарча миллатларнингдавлат рамзлари орасида байроқҳам алоҳида ўрин тутганини кўришимиз мумкин. Бу бежиз эмас, чунки Давлат байроғи ҳар бир давлатнинг асосий рамзларидан бири саналади ва расмий, бошқа давлатлардан фарқлаб турувчи белгисифатида тан олинади. Ҳар бир мамлакатнинг Давлат байроғи тасвири ўша юртнинг махсус қонуни ёки конституцияси биланқабул қилинади. Давлат байроғи ҳар бир мустақил мамлакатнинг суверенитети рамзидир. Давлат байроғи давлат муассасалари, элчихоналар, консулликлар, ваколатхоналар, божхоналар ва бошқаҳукумат биноларида қад ростлаб туради. Ҳар бир халқ ўзининг миллий байрамларида ўз мамлакатинингДавлат байроғини кўтаради. Хорижий элчихоналар, консулликлар ва бошқа идоралар эса ўз мамлакатлари байроғини кўтаришади. Давлатлар раҳбарларининг бошқа мамлакатларга уюштирган ташрифлари чоғидаги ўзаро учрашув маросимларида, шунингдек, халқаро спорт мусобақалари ғолибларига совринлар топширилаётганда ҳам Давлат байроқлари кўтарилади.
Ўзбекистан Республикаси Давлат байроғи тасвири 1991 йилнинг 18 ноябр куни қабул қилинган «Ўзбекистон Республикасининг Давлат байроғи тўғрисида»ги қонуни тасдиқланган. Мамлакатимиз Давлат байроғи бутун узунлиги бўйлаб тўқ мовий ранг, оқ ранг ва тўқ яшил рангли учта эндан ташкил топган тўғри тўртбурчак шаклидаги мато кўринишидадир. Унинг юқори қисмида ярим ой ва ўн икки юлдуз тасвири туширилган.
Байроғимиздаги ҳар бир ранг муайян рамзий маънони ифодалайди. Жумладан, ундаги мовий ранг тириклик мазмуни акс этган мангу осмон ва обиҳаёт рамзидир. Бу ранг бежиз танланмаган, чункимовий ранг тимсоллар тилида яхшиликни, донишмандликни, ҳалолликни, шон-шуҳрат ва садоқатни билдиради. Улуғ бобомиз Амир Темурдавлатибайроғининг ранги ҳаммовийрангдабўлган.
Байроғимиздаги оқ ранг эса халқимизнинг энг эзгу мақсадларидан бири сифатида – муқаддас тинчлик рамзи бўлиб, у кун чароғонлиги ва коинот ёритқичлари билан уйғунлашиб кетади. Шунингдек, оқ ранг – поклик, беғуборлик, софликни, орзу ва ҳаёллар тозалиги, ички гўзалликка интилишнинг тимсоли ҳам саналади.
Ҳар йили баҳор фачли кириб келиши билан бутун борлиқ яшил либос кияди. Шунинг учун ҳам бу ранг инсоният қалбига ёшариш, янгиланиш, хурсандчилик туйғуларини олиб киради. Байроғимиздаги яшил ранг айнан шуни, яъни табиатнинг янгиланиш рамзини ифода этади.Бу ранг нафақат ўзбек, балки дунёдаги кўплаб халқларда ҳам навқиронлик, умидворлик, шодумонлик тимсоли ҳисобланади.
Вужудимизни тик тутиб турувчи, ундаги барча аъзоларимизни зарур озуқа билан таъминловчи нарса, шубҳасиз, қонимиздир. Байроғимиздаги ранглар орасини ажратиб турувчи қизил чизиқлар тириклик рамзи – вужудимизда жўшиб оқаётган ҳаётий қудрат ирмоқларини англатади.
Байроғимиздаги ҳилол тасвири ҳам ўзига хос рамзий маъно касб этган. Навқирон ярим ой тасвири бизнинг халқимизнинг тарихий анъаналари билан боғлиқ. Шунингдек, у қўлга киритилган мустақиллигимизнингҳам рамзи сифатида байроғимиздан ўрин олган.
Юлдузлар қадимдан инсоният эътиборини ўзига тортган ва барча учун аллақандай руҳоний, илоҳий тимсол саналган. Мамлакатимиз Давлат байроғидаги ўн икки юлдуз тасвири ҳам халқимизнинг тарихий анъаналари, қадимги йил ҳисобига ҳам бевосита алоқадор саналади. Зеро, халқимизнинг ўн икки юлдузга бўлган эътибори юртимиз сарҳадидаги қадимги давлатлар илмий тафаккурида илми нужум тараққий этган. Байроғимиздаги юлдузлар тасвирини ҳам илмий тафаккуримиздаги ана шу фан тараққиёти белгиси сифатида ҳам изоҳлаш мумкин. Шунингдек, Давлат байроғимиздаги ўн икки юлдуз тасвири ўзбек халқи маданиятининг қадимийлиги, унинг комилликка, ўз тупроғида саодатга интилиши рамзи сифатида тушуниш лозим.
Ҳар бир халқ ўз мамлакатининг барча рамзлари қатори Давлат байроғига ҳам юксак ҳурмат-эҳтиром кўрсатади. Жумладан бизнинг юртимизда ҳам Давлат байроғи қабул қилинган кун алоҳида байрам сифатида кенг нишонлани ҳам ана шу ҳурмат-эътиборнинг юксак намунасидир. Халқаро анжуманларда, спорт мусобақаларида ва хориж юртларда бўлганимизда элчихона ва консуллик идораларида Ўзбекистонимизнинг рамзи сифатида Давлат байроғи ҳилпираб турганини кўриш ҳар биримизнинг қалбимизда Ватанга муҳаббатимизни янада ошириб, ифтихор туйғуларини жўштиради. Анжуман иштирокчилари, Ватанимиз шарафини ҳимоя қилаётган спортчиларимизнинг ғалабага бўлган ишончини мустаҳкамлайди ва янгидан янги чўққиларни забт этишга ундайди.
Ёш авлодга тарбия берар эканмиз, уларнинг онгига Давлат рамзларига, шу жумладан, Давлат байроғига ҳурмат-эҳтиром кўрсатиш, ўз Ватанига, ўз халқига ҳурмат-эҳтиром намунаси эканлигини сингдиришни унутмаслигимиз керак. Ватанга, эл-юртга муҳаббат эса ёшларимизда фидойилик, ҳалоллик, поклик, тотувлик, комилликка интилиш каби фазилатларнинг шаклланишига олиб келади.
Алишер Наимов,
Вилоят бош имом-хатиби ўринбосари