Бугунги кунда экстремизм ва терроризм нафақат алоҳида мамлакатларнинг миллий хавфсизлигига, балки жаҳон ҳамжамиятига жиддий таҳдид солаётган омилга айланиб улгурди. Терроризм миллат ё дин танламайди, уни бирор миллат ёки динга нисбат бериш мутлақо нотўғри. Зеро, терроризмни ҳеч қайси дин, ҳеч қайси миллат оқламайди. Бўлиб ҳам, номининг ўзиёқ тинчлик ва омонликни ифодаловчи Ислом террорни мутлоқ қоралаб келган. Экстеризм ва терроризм ислом ва ислом умматига ёт ҳисобланади. Мўмин-мусулмон қўли билан, тили билан бировга озор бермайди. Экстеризм ва терроризм эса ўзгаларга зўравонлик қилиш, ўзгаларга озор беришдир. Ўзгаларга озор бериш, ўзгаларга зўравонлик қилиш эса зулмдан бошқа нарса эмас.
Афсуски, асримизда экстремизм ва терроризм хавфи ортмоқда. У сиёсий барқарорликни, миллий, фуқаролараро ва миллатлараро тотувликни бузишга, кўп миллатли ва кўп динли давлатни обрўсизлантиришга замин яратмоқда. Куни кеча Россия давлатида тинч аҳолига қарата амалга оширилган террор ҳаракати ҳам бунинг исботидир.
Бироқ муқаддас динимиз таълимотларининг асл моҳиятини англамаган мусулмонлар, айниқса, мусулмон ёшларининг террор иштирокчисига айланиб қолиши, дин ва мусулмон номидан турли хунрезликларда қатнашиши ачинарли ҳол, уммат учун мусибатдир.
Муқаддас ислом дини зулм ва зўравонликнинг ҳар қандай кўринишини қатъий қорайди. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: “Албатта, Аллоҳ адолатга, эзгу ишларга ва қариндошга яхшилик қилишга буюради ҳамда бузуқчилик, ёвуз ишлар ва зулмдан қайтаради” (Наҳл сураси, 91-оят).
Ислом бир инсонга тажовуз қилишни бутун инсониятга тажовуз қилиш ёки бир инсон ҳаётини сақлаб қолишни бутун инсониятни сақлаб қолиш, дея баҳолайди: “Бирор жонни ўлдирмаган ёки ерда (бузғунчилик ва қароқчилик каби) фасод ишларни қилмаган инсонни ўлдирган одам худди ҳамма одамларни ўлдирган кабидир. Унга ҳаёт бахш этган (ўлимдан қутқариб қолган) одам эса, барча одамларни тирилтирган кабидир” (Моида сураси, 32-ояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай огоҳлантирдилар: “Мусулмон мусулмоннинг биродаридир, унга зулм қилмайди, уни таҳқирламайди, ёрдамсиз ташлаб қўймайди”. Сўнг: “Тақво мана бу ердадир”, дея кўксларига уч марта ишора қилдилар ва: “Мусулмон биродарини ҳақорат қилиши кишининг ёмонлигига етарли далилдир”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда эса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мусулмонни сўкиш фосиқлик, ўлдириш эса куфрдир”, дедилар (Муттафақун алайҳ).
Ислом дини ва террор бир-бирига бутунлай қарама-қаршидир. Ислом бир инсонни ўлдириш у ёқда турсин, унга бироз озор беришдан ҳам қайтаради. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом: “Ҳақиқий мусулмон унинг қўлидан ва тилидан бошқа мусулмонга озор етмайдиган кишидир”, деб таъкидлаганлар.
Гувоҳи бўлганингиздек, муқаддас динимиз инсонни ноҳақ қон тўкиш у ёқда турсин, ҳатто қўл ёки тил билан ўзгаларга озор беришдан огоҳлантиргандир. Бироқ турли экстремистик ва террорчи ташкилотлар ўзларининг ғаразли мақсадларидан келиб чиқиб, ислом таълимотининг айрим ғоя ва тамойиллари мазмун-моҳиятини бир ёқлама, нотўғри талқин қилиб, одамларни ҳидоят йўлидан адаштиришга уринмоқда.
Азиз биродарлар, муҳтарам ёшлар! Одамларни Ислом динидан қўрқитиш билан шуғулланувчилар – Аллоҳга ва охират кунига ишонмайдиган ёвуз кимсалардир. Модомики, улар ҳар қандай қабиҳ ишдан қайтмас экан, мусулмонларни ёмонотлиқ қилиш, бўҳтон ёғдириш, кўплаб хунрезликлар содир этишдан ҳам тап тортмайди. Бундай қинғирликларни қандайдир кўринмас кучлар қўлида қўғирчоқ бўлаётган исломни ниқоб қилган тўдалар зиммасига қўйиб, муборак Ислом дини билан боғлашга ҳаракат қиладилар. Бу ёвуз кучлар динимизнинг маърифатпарвар ғоялари ва ҳаётбахш ўгитларини ўзларининг манфур мақсадларига етишларида тўсиқ деб биладилар ва уни таназзулга учратиш учун жон-жаҳдлари билан ҳаракат қиладир ҳамда бу мақсад йўлида ҳар қандай ёмонликни қилишга тайёрдирлар. Сиз эса уларнинг бу каби ёлғон ва пуч даъволарига учманг!
Хулоса ўрнида айтамизки, терроризм ва экстеризмдан огоҳва ҳушёр бўлишимиз, ундан ўзимизни ва фарзандларимизни узоқ тутишимиз барчамизнинг бурчимиздир.
Убайдуллоҳ АБДУЛЛАЕВ,
Фарғона вилояти бош имом-хатиби
***
Bugungi kunda ekstremizm va terrorizm nafaqat alohida mamlakatlarning milliy xavfsizligiga, balki jahon hamjamiyatiga jiddiy tahdid solayotgan omilga aylanib ulgurdi. Terrorizm millat yo din tanlamaydi, uni biror millat yoki dinga nisbat berish mutlaqo noto‘g‘ri. Zero, terrorizmni hech qaysi din, hech qaysi millat oqlamaydi. Bo‘lib ham, nomining o‘ziyoq tinchlik va omonlikni ifodalovchi Islom terrorni mutloq qoralab kelgan. Eksterizm va terrorizm islom va islom ummatiga yot hisoblanadi. Mo‘min-musulmon qo‘li bilan, tili bilan birovga ozor bermaydi. Eksterizm va terrorizm esa o‘zgalarga zo‘ravonlik qilish, o‘zgalarga ozor berishdir. O‘zgalarga ozor berish, o‘zgalarga zo‘ravonlik qilish esa zulmdan boshqa narsa emas.
Afsuski, asrimizda ekstremizm va terrorizm xavfi ortmoqda. U siyosiy barqarorlikni, milliy, fuqarolararo va millatlararo totuvlikni buzishga, ko‘p millatli va ko‘p dinli davlatni obro‘sizlantirishga zamin yaratmoqda. Kuni kecha Rossiya davlatida tinch aholiga qarata amalga oshirilgan terror harakati ham buning isbotidir.
Biroq muqaddas dinimiz ta’limotlarining asl mohiyatini anglamagan musulmonlar, ayniqsa, musulmon yoshlarining terror ishtirokchisiga aylanib qolishi, din va musulmon nomidan turli xunrezliklarda qatnashishi achinarli hol, ummat uchun musibatdir.
Muqaddas islom dini zulm va zo‘ravonlikning har qanday ko‘rinishini qat’iy qoraydi. Alloh taolo shunday marhamat qiladi: “Albatta, Alloh adolatga, ezgu ishlarga va qarindoshga yaxshilik qilishga buyuradi hamda buzuqchilik, yovuz ishlar va zulmdan qaytaradi” (Nahl surasi, 91-oyat).
Islom bir insonga tajovuz qilishni butun insoniyatga tajovuz qilish yoki bir inson hayotini saqlab qolishni butun insoniyatni saqlab qolish, deya baholaydi: “Biror jonni o‘ldirmagan yoki yerda (buzg‘unchilik va qaroqchilik kabi) fasod ishlarni qilmagan insonni o‘ldirgan odam xuddi hamma odamlarni o‘ldirgan kabidir. Unga hayot baxsh etgan (o‘limdan qutqarib qolgan) odam esa, barcha odamlarni tiriltirgan kabidir” (Moida surasi, 32-oyati).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shunday ogohlantirdilar: “Musulmon musulmonning birodaridir, unga zulm qilmaydi, uni tahqirlamaydi, yordamsiz tashlab qo‘ymaydi”. So‘ng: “Taqvo mana bu yerdadir”, deya ko‘kslariga uch marta ishora qildilar va: “Musulmon birodarini haqorat qilishi kishining yomonligiga yetarli dalildir”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda esa Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Musulmonni so‘kish fosiqlik, o‘ldirish esa kufrdir”, dedilar (Muttafaqun alayh).
Islom dini va terror bir-biriga butunlay qarama-qarshidir. Islom bir insonni o‘ldirish u yoqda tursin, unga biroz ozor berishdan ham qaytaradi. Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom: “Haqiqiy musulmon uning qo‘lidan va tilidan boshqa musulmonga ozor yetmaydigan kishidir”, deb ta’kidlaganlar.
Guvohi bo‘lganingizdek, muqaddas dinimiz insonni nohaq qon to‘kish u yoqda tursin, hatto qo‘l yoki til bilan o‘zgalarga ozor berishdan ogohlantirgandir. Biroq turli ekstremistik va terrorchi tashkilotlar o‘zlarining g‘arazli maqsadlaridan kelib chiqib, islom ta’limotining ayrim g‘oya va tamoyillari mazmun-mohiyatini bir yoqlama, noto‘g‘ri talqin qilib, odamlarni hidoyat yo‘lidan adashtirishga urinmoqda.
Aziz birodarlar, muhtaram yoshlar! Odamlarni Islom dinidan qo‘rqitish bilan shug‘ullanuvchilar – Allohga va oxirat kuniga ishonmaydigan yovuz kimsalardir. Modomiki, ular har qanday qabih ishdan qaytmas ekan, musulmonlarni yomonotliq qilish, bo‘hton yog‘dirish, ko‘plab xunrezliklar sodir etishdan ham tap tortmaydi. Bunday qing‘irliklarni qandaydir ko‘rinmas kuchlar qo‘lida qo‘g‘irchoq bo‘layotgan islomni niqob qilgan to‘dalar zimmasiga qo‘yib, muborak Islom dini bilan bog‘lashga harakat qiladilar. Bu yovuz kuchlar dinimizning ma’rifatparvar g‘oyalari va hayotbaxsh o‘gitlarini o‘zlarining manfur maqsadlariga yetishlarida to‘siq deb biladilar va uni tanazzulga uchratish uchun jon-jahdlari bilan harakat qiladir hamda bu maqsad yo‘lida har qanday yomonlikni qilishga tayyordirlar. Siz esa ularning bu kabi yolg‘on va puch da’volariga uchmang!
Xulosa o‘rnida aytamizki, terrorizm va eksterizmdan ogohva hushyor bo‘lishimiz, undan o‘zimizni va farzandlarimizni uzoq tutishimiz barchamizning burchimizdir.
Ubaydulloh ABDULLAYEV,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi
