Alhidoya.uz
Advertisement
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза
No Result
View All Result
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза
No Result
View All Result
Alhidoya.uz
No Result
View All Result
Бош саҳифа Бўлимлар Ислом ва иймон

Лақаб айтиш тўғрими

Лақаб айтиш тўғрими
80
VIEWS
Facebookda ulashishTelegramda ulashish
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَومٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
“Эй мўминлар, (сизлардан) бир қавм (бошқа) бир (мўмин) қавмни масхара қилмасин! Эҳтимол, (масхара қилинган қавм) улардан яхшироқ бўлсалар. Яна (сизлардан) аёллар ҳам (бошқа) аёлларни (масхара қилмасинлар)! Эҳтимолки, (масхара қилинган аёллар) улардан яхшироқ бўлсалар. Ўзларингизни (бир-бирларингизни) мазах қилманглар ва бир-бирларингизни лақаблар билан атаманглар! Имондан кейин фосиқлик номи нақадар ёмондир! Кимки тавба қилмаса, бас, айнан ўшалар золимлардир” (Ҳужурот, 11).
Оятнинг нозил бўлиш сабаблари ҳақида турли ривоятлар бор. Улардан бирида бундай дейилади: “Оят Собит ибн Қайс ибн Шаммос (розияллоҳу анҳу) ҳақида нозил бўлган. Унинг қулоғи оғир бўлганидан Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг ёнларидан жой беришарди. Бир куни Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ёнларида ўтирган киши унга ўрнини бермади. Бунга Собитнинг жаҳли чиқиб, бу ким деди. “Фалончи”, дейишди. “Фалончи аёлнинг ўғлими?” деди Собит. Бу билан унинг жоҳилиятда ўтган онасини назарда тутди. Бу оят ана шунда нозил бўлди”.
Ҳеч бир мўмин иккинчи бир мўминни уст-боши ёки баданидаги, тилидаги бирор нуқсони сабаб масхараламаслиги керак. Масхараланган одам масхараловчилардан кўра қалби пок, Аллоҳга суюкли бўлиши мумкин. Бу ҳолатда масхараловчи кимса Аллоҳ таоло устун қилган кишини камситиш билан ўзига зулм қилган бўлади.
Амр ибн Шураҳбил бундай деган экан: “Мен бир одамни эчкини эмишга уринаётганини кўрсам ҳам, унинг бу ҳолига кулмайман. Сабаби бир куни унинг ҳолига тушиб қолишдан қўрқаман”.
Оятдаги “(сизлардан) бир қавм” сўзи эркакларни билдиради. Араб тилида “қавм” сўзи аслида эркаклар жамоасини англатган.
“Эҳтимол, (масхара қилинган қавм) улардан яхшироқ бўлсалар”. Яъни, эҳтимол Аллоҳ таолонинг ҳузурида ўша масхара қилинаётган одам масхаралаётгандан яхшидир, даражаси баланддир. Баъзи уламолар “яхшироқ бўлсалар” лафзини “тақводорроқдирлар”, “қалблари соғломдир” деб ҳам тафсир қилганлар.
“Яна (сизлардан) аёллар ҳам (бошқа) аёлларни (масхара қилмасинлар)!” Бу ояти каримада аёлларнинг алоҳида таъкидланиши улар кўпроқ масхара қилишга мойил бўлганлари сабаблидир.
Ойша онамиз айтади: “Бир куни Расулуллоҳга “София бундай хотин”, дея қўлим билан бўйи пастлигига ишора қилдим. У зот (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Сен шундай сўз айтдингки, уни денгизга ташланса, унинг сувини ҳам бузарди!” дедилар” (Имом Термизий ривояти).
“Ўзларингизни мазах қилманглар”, яъни бир-бирингизни айбламанг. Бу ўринда “Ўзларингизни” дейилишига сабаб, мўминлар бир вужуд каби бир бутундирлар, шу боис мўмин қардошини мазах қилган ўзини мазах қилган бўлади.
Оятдаги “ламз” сўзи, қўл, кўз ва тил билан ишора қилишни англатади. Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу), Мужоҳид, Қатода ва Саид ибн Жубайр оятни “Бирингиз бошқага тил теккизмасин”, деб тафсир қилинган бўлса, Заҳҳок “Бир-бирингизни лаънатламанг!” деб тафсир қилган.
Бакр ибн Абдуллоҳ Музаний айтади: “Агар сен беҳисоб айбни кўрмоқчи бўлсанг, бошқаларни кўп айблайдиган кишига диққат билан қара! Чунки у ўзида бўлган айблар сабаб ўзгаларни айблайди”.
Пайғамбаримиз (алайҳиссалом)нинг: “Сизлардан бирингиз биродарининг кўзига тушган ғуборни кўради-ю, аммо ўзининг кўзига тушган чўпни кўрмай (қола)ди (унутади)!” деган ҳадислари машҳурдир (Ибн Ҳиббон).
Кишининг ўзгалар қусурини қўйиб, ўз камчиликларини тузатиш билан шуғулланиши унинг саодатмандлигидандир.
Донишманд айтади: “Агар киши тақволи ва оқил бўлса, касал бошқаларнинг дардини ўйлашга ҳам мадори етмай, ўзи билан ўзи бўлиб қолганидек, тақвоси уни ўз айблари билан машғул қилиб қўяди!”
“…бир-бирларингизни лақаблар билан атаманглар!” Яъни, бир-бирингизни ёмон лақаб билан чақирманг!
Ҳасан Басрий, Мужоҳид ва Қатода айтади: “Оятда кишини, мусулмон бўлганидан кейин ҳам, “Эй яҳудий!”, “Эй насроний!” деб айблаш ёки бўлмаса бир мусулмон бошқа мусулмонни “Эй фосиқ!”, “Эй мунофиқ!” дейишидан қайтариқ бор”.
Абу Абдуллоҳ ибн Ҳувайзимандод бундай дейди: “Бу ояти карима кишига, унга ёқмайдиган лақаб қўйиш мумкин эмаслигини, у суйган лақаб билан уни чақириш жоизлигини билдиради. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг ҳазрат Абу Бакрга “Сиддиқ”, ҳазрат Умарга “Форуқ” ҳазрат Усмонга “Зуннурайн” лақабларини берганлари машҳурдир”.
Замахшарий айтади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан бундай ривоят қилинган: “Мўминнинг бошқа мўмин зиммасидаги ҳақларидан бири, уни ёқтирадиган исми билан чақиришдир”».
“Имондан кейин фосиқлик номи нақадар ёмондир!” Ибн Зайд айтади: “Киши мусулмон бўлиб, тавба қилганидан кейин унга: “кофир” ёки “зинокор” деб ном берилиши нақадар ёмондир”.
Оятнинг бундай тафсири ҳам бор: “Ким биродарига ёмон лақаб қўйса ёки уни мазах қилса, у фосиқдир!”
Саҳиҳ ҳадисда бундай дейилган: “Ким биродарига “Эй кофир!” деса, у сўзни икковидан бирига мансуб қилади. Агар айтганидек бўлмаса, айтгани ўзига мансуб бўлади” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).
Мазах қилиш, қош, кўз ишораси билан эрмаклаш ва лақаб қўйиш фосиқликдир. Динимиз бизларни улардан қайтарган.
“Кимки тавба қилмаса, бас, айнан ўшалар золимлардир”. Ким бу ишлар гуноҳ эканини билганидан кейин дарҳол тўхтаб, тавба қилмаса ёки шу ишда давом этаверса, ундайлар ўз нафсларига зулм қиладиган кимсалардир.
Тафсир китоблари асосида
Содиқ НОСИР тайёрлади.
УлашишУлашиш
Alhidoya.uz таҳририяти

Alhidoya.uz таҳририяти

Фарғона вилояти вакиллиги Ахборот хизмати

Олдинги мақола

Расулуллоҳ йиғлаган онлар

Кейинги мақола

“Жон онажон, яшашимга изн беринг!”

Ўхшаш мақолалар

Жума фарзидан олдин тўрт ракат намоз ўқиш суннатдир!
Бўлимлар

Жума фарзидан олдин тўрт ракат намоз ўқиш суннатдир!

01.06.2022
55
Масжидда намоздан кейин дуо қилмай туриб кетадиганларга эслатма! (видео)
Ислом ва иймон

Масжидда намоздан кейин дуо қилмай туриб кетадиганларга эслатма! (видео)

11.01.2022
79
Фаришталар ҳақида нималарни биламиз?
Ислом ва иймон

Фаришталар ҳақида нималарни биламиз?

10.01.2022
134

Fikr bildirish Javobni bekor qilish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

Сўнгги мақолалар

Абу Ҳанифа роҳматуллоҳи алайҳ ҳақида нималарни биласиз?

Абу Ҳанифа роҳматуллоҳи алайҳ ҳақида нималарни биласиз?

07.02.2023
44
Муфтий ҳазратлари доктор Али Эрбош жанобларига ҳамдардлик билдирдилар

Муфтий ҳазратлари доктор Али Эрбош жанобларига ҳамдардлик билдирдилар

07.02.2023
6
Шавкат Мирзиёев Режеп Таййип Эрдоғанга ҳамдардлик йўллади

Шавкат Мирзиёев Режеп Таййип Эрдоғанга ҳамдардлик йўллади

07.02.2023
9
Огоҳлантирилган уч тоифа

Огоҳлантирилган уч тоифа

05.02.2023
14
Энг яхши китобхон талабалар тақдирланди

Энг яхши китобхон талабалар тақдирланди

04.02.2023
7
Мадрасанинг фидойи устози умра йўлланмаси билан рағбатлантирилди

Мадрасанинг фидойи устози умра йўлланмаси билан рағбатлантирилди

04.02.2023
10
Қоримиз халқаро Қуръон мусобақасида қатнашиш учун жўнаб кетди

Қоримиз халқаро Қуръон мусобақасида қатнашиш учун жўнаб кетди

04.02.2023
20
Диний идора вакили обод бўлаётган масжидларни кўздан кечирди

Диний идора вакили обод бўлаётган масжидларни кўздан кечирди

04.02.2023
19

Сиз ҳам обуна бўлинг

Alhidoya.uz

Биз билан боғланиш:
Фарғона вилояти Фарғона шаҳри Ифтихор МФЙ Тутзор кўчаси 14-уй

Электрон почта манзили: info@alhidoya.uz

Бизни ижтимоий тармоқларда кузатинг

© 2021 alhidoya.uz - Барча ҳуқуқлар ҳимояланган | Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилояти вакиллиги.
Ишлаб чиқувчи Hindol Kodirov.
Яндекс.Метрика

No Result
View All Result
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза

© 2021 alhidoya.uz - Барча ҳуқуқлар ҳимояланган | Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилояти вакиллиги.
Ишлаб чиқувчи Hindol Kodirov.
Яндекс.Метрика