Шу кунларда Қозоғистонда бўлиб ўтаётган Туркий давлатлар муфтийлари кенгашининг V йиғилиши доирасида мазкур тузилма ҳузуридаги Фатво ҳайъатининг “Туркий дунё: фатво беришнинг методологияси ва ўзига хос хусусиятлари” мавзусида I-халқаро давра суҳбати ўтказилди.
Таъкидлаш жоизки, 2023 йил 25 ноябрь куни Тошкентда ўтказилган Туркий давлатлар муфтийлари кенгашининг IV йиғилишида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг таклифиги биноан мазкур Фатво ҳайъати тузилган эди.
Ўтган куни ўтказилган ушбу ҳайъатнинг илк йиғилиши қизғин баҳс-мунозаларга бой бўлиб, уламолар ва мутахассислар ўртасида ҳамкорликни мустаҳкамлаш, уларнинг ўзаро тажриба алмашишини ташкил этиш, фатво бериш тартибларига риоя этиш, замонавий масалалар, долзарб муаммоларни ҳал этишда жамоавий фатволар ишлаб чиқиш каби бир қатор масалалар муҳокама қилинди.
Шунингдек, Туркий давлатлар ташкилоти муфтийлар кенгаши ҳузуридаги Фатво ҳайъати йўриқномаси ва Ислом дини шаръий далилларга зид бўлмаган урф-одатларни эътиборга олиши тўғрисидаги ҳужжатлар кўриб чиқилди.
Давра суҳбатида Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги Фатво маркази фаолияти ҳақида маълумот берилиб, ушбу марказ тўғрисида видеолавҳа намойиш этилди. Шу билан бирга, марказ томонидан нашр этилган “Фатволар тўплами” китоби тақдимот қилинди.
Туркия, Озарбайжон, Қозоғистон ва Қирғизистон вакиллари Ўзбекистондаги мазкур йўналишдаги ишларга юқори баҳо берди, хусусан, “Фатволар тўплами” китобини туркий тилларга таржима қилиш таклифи билдирилди.
Мулоқот якунида Ўзбекистон томонининг таклифига биноан ушбу ҳайъат туркий давлатларда оила, никоҳ ва ажрим борасидаги муаммоли масалаларни ўрганиб, жамоавий фатво ишлаб чиқишга келишиб олинди.
***
Shu kunlarda Qozog‘istonda bo‘lib o‘tayotgan Turkiy davlatlar muftiylari kengashining V yig‘ilishi doirasida mazkur tuzilma huzuridagi Fatvo hay’atining “Turkiy dunyo: fatvo berishning metodologiyasi va o‘ziga xos xususiyatlari” mavzusida I-xalqaro davra suhbati o‘tkazildi.
Ta’kidlash joizki, 2023 yil 25 noyabr kuni Toshkentda o‘tkazilgan Turkiy davlatlar muftiylari kengashining IV yig‘ilishida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining taklifigi binoan mazkur Fatvo hay’ati tuzilgan edi.
O‘tgan kuni o‘tkazilgan ushbu hay’atning ilk yig‘ilishi qizg‘in bahs-munozalarga boy bo‘lib, ulamolar va mutaxassislar o‘rtasida hamkorlikni mustahkamlash, ularning o‘zaro tajriba almashishini tashkil etish, fatvo berish tartiblariga rioya etish, zamonaviy masalalar, dolzarb muammolarni hal etishda jamoaviy fatvolar ishlab chiqish kabi bir qator masalalar muhokama qilindi.
Shuningdek, Turkiy davlatlar tashkiloti muftiylar kengashi huzuridagi Fatvo hay’ati yo‘riqnomasi va Islom dini shar’iy dalillarga zid bo‘lmagan urf-odatlarni e’tiborga olishi to‘g‘risidagi hujjatlar ko‘rib chiqildi.
Davra suhbatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzuridagi Fatvo markazi faoliyati haqida ma’lumot berilib, ushbu markaz to‘g‘risida videolavha namoyish etildi. Shu bilan birga, markaz tomonidan nashr etilgan “Fatvolar to‘plami” kitobi taqdimot qilindi.
Turkiya, Ozarbayjon, Qozog‘iston va Qirg‘iziston vakillari O‘zbekistondagi mazkur yo‘nalishdagi ishlarga yuqori baho berdi, xususan, “Fatvolar to‘plami” kitobini turkiy tillarga tarjima qilish taklifi bildirildi.
Muloqot yakunida O‘zbekiston tomonining taklifiga binoan ushbu hay’at turkiy davlatlarda oila, nikoh va ajrim borasidagi muammoli masalalarni o‘rganib, jamoaviy fatvo ishlab chiqishga kelishib olindi.