Ҳеч эътибор берганмисиз, бирор иш қилаётиб тўсатдан қўлингиз шилиниб, танангизга озор етади. Бу ҳолат баъзида озгина оғриқ билан ўтиб кетса-да, лекин айрим вақтларда газак олишгача етиб боради. Умуман олганда, катта ёки кичик муолажа сабаб тузалиб кетади. Бироқ “қалб шилинса” нима бўлади?
“Қалб ҳам шилинадими?” Келинг, шу саволга жавоб топишга ҳаракат қиламиз.
Ҳасад… У нима ўзи? “Ҳасад” сўзи луғатда “арчиш” ва “шилиш” маъноларини билдиради. Чунки, ҳасад қалбни арчади ва шилади. Уламолар, ҳасад бировга етган неъматга рашк билан қараш ва ўша неъматнинг ўз соҳибидан кетиб, ҳасадчига етиб келишини қаттиқ хоҳлашдир, дейдилар.
Ҳаётнинг энг майда икир-чикирларидан тортиб энг баланд чўққиларигача ҳар нарсада ҳасад бордир. Агар инсон бошқа бир кишига етган неъматдан севиниб, ўша неъматнинг ўз эгасида барқарор бўлишини хоҳлагани ҳолда, ўзига ҳам шундай неъмат берилишини тиласа, ҳавас қилган бўлади.
Ҳасад катта гуноҳдир. Ҳавас эса, гуноҳ саналмайди. Чунки, ҳасадчи бировга ёмонликни раво кўради, ҳавасчи эса, бировга етган яхшиликдан хурсанд бўлади ва ўзига шу каби неъматнинг берилишини орзу қилади.
Аллоҳ таоло “Нисо” сурасида 54-оятида: “Ёки Аллоҳ одамларга Ўз фазлидан берган нарсаларга ҳасад қилмоқдаларми?” деган бўлса, бошқа ояти каримада: “Тонг Роббисидан паноҳ сўрайман. У яратган нарсалар ёмонлигидан. Ва кириб келган қоронғу кечанинг ёмонлигидан. Ва тугунларга дам солувчилар ёмонлигидан. Ва ҳасад қилган ҳасадчининг ёмонлигидан”, деб айт”, дея эслатган (Фалақ сураси, 1–5-оятлар).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳасаддан сақланинг! Чунки, ҳасад яхшиликларни худди олов ўтинни егандек, еб юборади”, – дедилар.
Ёнғин чиққан ерда олов ҳамма нарсани куйдириб кулга айлантирганидек, ҳасад ҳам, аввало, ҳасадчининг ичини куйдиради. Кейин аста аланга олиб, эгасининг барча яхшиликларни йўқ қилиб юборади.
Одамларга, жамиятга, миллатга, Ватанга зарар келтирадиган ҳар қандай иллатни, шу жумладан, ҳасадни ҳам муқаддас динимиз қаттиқ қоралайди. Шайтон Одам Атога ҳасад қилгани туфайли Аллоҳнинг ғазабига учради ва лаънатланди. Одам (алайҳиссалом)нинг ўғли Қобил иниси Ҳобилни ҳасад туфайли ўлдириб, Ер юзида илк қон тўкилишига, қотилликка сабабчи бўлди.
Исломда бошқа маънавий жиноятлар қатори ҳасад билан бирга иғво ҳам қаттиқ қораланади ва катта гуноҳ ҳисобланади. Қуйидаги ривоят ҳам буни тасдиқлайди.
Ҳазрат Мусо алайҳиссалом замонида қурғоқчиликдан ҳаёт ниҳоятда оғирлашиб кетди. Уч марта ёмғир тилаб дуо қилдилар. Ижобат бўлмади.
Шунда Мусо алайҳиссалом: “Ё Рабб, уч марта ёмғир тилаб дуо қилдик, қабул этмадинг”, деди.
Аллоҳ таоло: “Токи орангизда иғвогар бор экан, сенинг ҳам, бошқаларнинг ҳам дуоларини қабул этмайман”, деди.
Ҳазрат Мусо алайҳиссалом: “Ё Рабб, иғвогар ким? Уни орамиздан чиқарамиз”, деди.
Ҳақ таоло: “Мен сизга фисқу фасодни, иғвогарликни ман қиламан”, деди. Ҳаммалари тавба қилишди. Шундан сўнг ёмғир ёғди.
Иғвогарлик, чақимчилик энг ёмон феълдир. Иғвогарларни Аллоҳ севмайди. Иғвогарлик бор ерда барака бўлмайди.
Агар биз мана шу ҳақиқатни англаб етсак, ўртадаги ўзаро гина кудурат, иғвою ҳасадлар ҳам тугаб, ҳамма бир-бири билан биродар бўлган ҳолда яшайди. Аллоҳ барчамизни маънавий иллатлардан сақланиб, доимо гўзал ахлоқ ила яшашни насиб қилсин!
Убайдуллоҳ АБДУЛЛАЕВ,
Фарғона вилояти бош имом-хатиби
