Маълумки, Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси ва ғояси билан мамлакатимизда Ислом цивилизацияси маркази мега-лойиҳаси амалга оширилмоқда. Марказ томонидан халқаро тажрибани ўрганиш мақсадида бир қатор хорижий мамлакатлар илмий марказлари, музей ва кутубхоналари ва соҳага оид идоралари билан алоқалар ўрнатилмоқда.
Ана шундай мулоқотлар доирасида Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази делегацияси Саудия Арабистони Хаж ва Умра вазирлигининг Жидда шаҳридаги қароргоҳида масъуллар билан учрашди. Делегацияни Хаж ва Умра вазирлигининг Халқаро алоқалар департаменти раҳбари ҳамда вазирнинг Жидда шаҳридаги вакили Ҳасан ибн Яҳё кутиб олди.
Самимий руҳда кечган учрашувда Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори Фирдавс Абдухолиқов ва Хаж ва Умра вазирининг Жидда шаҳридаги вакили Ҳасан ибн Яҳё ўртасида музокаралар бўлиб ўтди. Унда, бугунги кунда диний ислоҳотлар натижасида илмий тадқиқот, диний муассасалар ташкил этилгани ва бундан мақсад эса, диёримиздаги улуғ аждодларимизнинг маданий меросини тиклаш, асос солинган илмий таълим муассасаларини қайта ривожлантириш, фаолиятини ўрганиш, шу билан биргаликда халқаро ҳамкорликни йўлга қўйиш мақсад қилингани айтилди.
Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан Саудия Арабистонидаги бой илмий, тарихий аҳамиятга эга бўлган музейлар, тарихий обидалар ва ислом цивилизациясини ўзида мужассам этган масканларни ўрганиш кўзда тутилгани ҳам эътироф этилди.
Учрашувда Саудия Арабистони ва Ўзбекистоннинг дўстона муносабатлари, дипломатик алоқалари юксак даражада эканлиги тилга олинди. Хусусан, роппа-роса бир йил аввал, Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёевнинг Саудия Арабистонига қилган ташрифи ҳамкорликни янги босқичга кўтаришга ёрдам бергани ҳам таъкидланди. Шунингдек, ўтган йили сентябрь ойида Хаж ва Умра вазири Ўзбекистонда бўлиб, кўплаб янги битимлар тузилишига эришилганини эслаб ўтди.
— Президентимиз Шавкат Мирзиёев ушбу марказ музейини янги мазмун билан бойитиш бўйича бир қатор топшириқлар берган. Шу асосида, илмий жамоатчилик фикрлари ҳам ўрганиляпти, қатор қарорлар қабул қилиняпти. Халқаро тажрибани ўрганиш бўйича Президент томонидан берилган топшириқлар асосида, мана бугун Саудия Арабистонидамиз. Бир неча кун давомида делегациямизга яқиндан ёрдам бергани учун Саудия Арабистони ҳукумати, Вазир жаноблари ва барча масъулларга ўзимизнинг самимий миннатдорлигимизни билдирамиз. Музейлар фаолиятини ўрганиш, тажрибалар билан ўртоқлашиш фойдадан ҳоли бўлмади, – деди Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори ушбу вазирлик масъулларини Тошкент ва Самарқанд шаҳарларида ўтадиган халқаро конгрессга таклиф қилди. Ўз навбатида, Хаж ва Умра вазирлигининг Халқаро алоқалар департаменти раҳбари Ҳасан ибн Яҳё бу таклифни самимият билан кутиб олгани ва албатта, иштирок этишга рози эканини билдирди.
Ҳасан ибн Яҳё Ўзбекистон ва Саудия Арабистони ўртасидаги ҳамкорлик мустаҳкам экани ва ўзи ҳам Ўзбекистонда бўлган вақти Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказига ташриф буюргани, унинг очилишини интиқлик билан кутаётгани, диний-маърифий соҳада марказ музейи экспозициясини янги мазмун билан бойитишда ҳар қандай кўмакка, фикр алмашишга тайёр эканини билдирди. Айниқса, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази очилишига, музей учун Саудия Арабистони Подшоҳлиги муқаддас Каъба ёпинчиғи (кисва) бўлагини туҳфа қилиш истагини алоҳида таъкидлади. У давлатларимиз ўртасидаги уч босқичли ҳамкорликка алоҳида тўхталиб ўтди.
— Авваламбор, Саудия Арабистони ва Ўзбекистон давлатлари раҳбарлари ўртасидаги дипломатик алоқалар мавжуд. Қолаверса, иккинчи босқичда – Дин ишлари бўйича қўмита ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Хаж ва Умра вазирлиги ўртасида илмий алоқалар, дўстона муносабатлар яхши йўлга қўйилган. Мана энди эса, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази раҳбари бошчилигидаги делегацияни Саудия Арабистонига ташрифи эса, икки давлат раҳбарлари ўртасидаги бўлиб ўтган мулоқотларнинг амалий натижаси деса бўлади. Таъкидлаш жоиз, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказини қурилиши таҳсинга сазовор. Негаки, айнан ислом маданияти, цивилизацияси билан боғлиқ масалаларни бир марказда жам қилиш оқилона сиёсат, – деди Ҳасан ибн Яҳё.
Учрашув асносида, келгусидаги ҳамкорликнинг муҳим жиҳатлари ўзаро келишиб олинди. Ҳар икки томон ҳам ҳамкорликка очиқ эканини билдирди. Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш ва оммалаштириш бўйича бутунжаҳон жамияти томонидан нашр этилган китоб-альбоми туҳфа этилди. Самимий руҳда кечган учрашув ҳамкорликни янада янги босқичларга олиб чиқиши эътироф этилди.
cisc.uz
***
Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi va g‘oyasi bilan mamlakatimizda Islom sivilizatsiyasi markazi mega-loyihasi amalga oshirilmoqda. Markaz tomonidan xalqaro tajribani o‘rganish maqsadida bir qator xorijiy mamlakatlar ilmiy markazlari, muzey va kutubxonalari va sohaga oid idoralari bilan aloqalar o‘rnatilmoqda.
Ana shunday muloqotlar doirasida O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi delegatsiyasi Saudiya Arabistoni Xaj va Umra vazirligining Jidda shahridagi qarorgohida mas’ullar bilan uchrashdi. Delegatsiyani Xaj va Umra vazirligining Xalqaro aloqalar departamenti rahbari hamda vazirning Jidda shahridagi vakili Hasan ibn Yahyo kutib oldi.
Samimiy ruhda kechgan uchrashuvda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi direktori Firdavs Abduxoliqov va Xaj va Umra vazirining Jidda shahridagi vakili Hasan ibn Yahyo o‘rtasida muzokaralar bo‘lib o‘tdi. Unda, bugungi kunda diniy islohotlar natijasida ilmiy tadqiqot, diniy muassasalar tashkil etilgani va bundan maqsad esa, diyorimizdagi ulug‘ ajdodlarimizning madaniy merosini tiklash, asos solingan ilmiy ta’lim muassasalarini qayta rivojlantirish, faoliyatini o‘rganish, shu bilan birgalikda xalqaro hamkorlikni yo‘lga qo‘yish maqsad qilingani aytildi.
O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Saudiya Arabistonidagi boy ilmiy, tarixiy ahamiyatga ega bo‘lgan muzeylar, tarixiy obidalar va islom sivilizatsiyasini o‘zida mujassam etgan maskanlarni o‘rganish ko‘zda tutilgani ham e’tirof etildi.
Uchrashuvda Saudiya Arabistoni va O‘zbekistonning do‘stona munosabatlari, diplomatik aloqalari yuksak darajada ekanligi tilga olindi. Xususan, roppa-rosa bir yil avval, O‘zbekiston Respublikasi prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Saudiya Arabistoniga qilgan tashrifi hamkorlikni yangi bosqichga ko‘tarishga yordam bergani ham ta’kidlandi. Shuningdek, o‘tgan yili sentyabr oyida Xaj va Umra vaziri O‘zbekistonda bo‘lib, ko‘plab yangi bitimlar tuzilishiga erishilganini eslab o‘tdi.
— Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev ushbu markaz muzeyini yangi mazmun bilan boyitish bo‘yicha bir qator topshiriqlar bergan. Shu asosida, ilmiy jamoatchilik fikrlari ham o‘rganilyapti, qator qarorlar qabul qilinyapti. Xalqaro tajribani o‘rganish bo‘yicha Prezident tomonidan berilgan topshiriqlar asosida, mana bugun Saudiya Arabistonidamiz. Bir necha kun davomida delegatsiyamizga yaqindan yordam bergani uchun Saudiya Arabistoni hukumati, Vazir janoblari va barcha mas’ullarga o‘zimizning samimiy minnatdorligimizni bildiramiz. Muzeylar faoliyatini o‘rganish, tajribalar bilan o‘rtoqlashish foydadan holi bo‘lmadi, – dedi O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi direktori.
O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi direktori ushbu vazirlik mas’ullarini Toshkent va Samarqand shaharlarida o‘tadigan xalqaro kongressga taklif qildi. O‘z navbatida, Xaj va Umra vazirligining Xalqaro aloqalar departamenti rahbari Hasan ibn Yahyo bu taklifni samimiyat bilan kutib olgani va albatta, ishtirok etishga rozi ekanini bildirdi.
Hasan ibn Yahyo O‘zbekiston va Saudiya Arabistoni o‘rtasidagi hamkorlik mustahkam ekani va o‘zi ham O‘zbekistonda bo‘lgan vaqti O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga tashrif buyurgani, uning ochilishini intiqlik bilan kutayotgani, diniy-ma’rifiy sohada markaz muzeyi ekspozitsiyasini yangi mazmun bilan boyitishda har qanday ko‘makka, fikr almashishga tayyor ekanini bildirdi. Ayniqsa, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi ochilishiga, muzey uchun Saudiya Arabistoni Podshohligi muqaddas Ka’ba yopinchig‘i (kisva) bo‘lagini tuhfa qilish istagini alohida ta’kidladi. U davlatlarimiz o‘rtasidagi uch bosqichli hamkorlikka alohida to‘xtalib o‘tdi.
— Avvalambor, Saudiya Arabistoni va O‘zbekiston davlatlari rahbarlari o‘rtasidagi diplomatik aloqalar mavjud. Qolaversa, ikkinchi bosqichda – Din ishlari bo‘yicha qo‘mita va O‘zbekiston musulmonlari idorasi hamda Xaj va Umra vazirligi o‘rtasida ilmiy aloqalar, do‘stona munosabatlar yaxshi yo‘lga qo‘yilgan. Mana endi esa, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari boshchiligidagi delegatsiyani Saudiya Arabistoniga tashrifi esa, ikki davlat rahbarlari o‘rtasidagi bo‘lib o‘tgan muloqotlarning amaliy natijasi desa bo‘ladi. Ta’kidlash joiz, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazini qurilishi tahsinga sazovor. Negaki, aynan islom madaniyati, sivilizatsiyasi bilan bog‘liq masalalarni bir markazda jam qilish oqilona siyosat, – dedi Hasan ibn Yahyo.
Uchrashuv asnosida, kelgusidagi hamkorlikning muhim jihatlari o‘zaro kelishib olindi. Har ikki tomon ham hamkorlikka ochiq ekanini bildirdi. O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish va ommalashtirish bo‘yicha butunjahon jamiyati tomonidan nashr etilgan kitob-albomi tuhfa etildi. Samimiy ruhda kechgan uchrashuv hamkorlikni yanada yangi bosqichlarga olib chiqishi e’tirof etildi.
