Alhidoya.uz
Advertisement
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза
No Result
View All Result
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза
No Result
View All Result
Alhidoya.uz
No Result
View All Result
Бош саҳифа Мақолалар

Таомланишда ҳам меъёр бор

Таомланишда ҳам меъёр бор
39
VIEWS
Facebookda ulashishTelegramda ulashish

«Тўғри овқатланиш ва парҳезга амал қилиш билан кўплаб
касалликларни олдини олиш мумкин. Унинг самараси дори
қабул қилгандан бир неча баробар яхшироқдир».
(Муҳаммад Розий)

Исломда инсоннинг фақат руҳига эмас, балки жисмига ҳам ўзига яраша алоҳида аҳамият берилган. Инсон жисмига берилган бу аҳамиятни Ислом унга ўз ҳаётини сақлаш ва ўзидан ҳалокатни даф қилиш учун зарур бўлган таом ва шаробни ис-теъмол қилишни вожибга айлантирганида кўрамиз.

Овқатланишда кўп таом истеъмол қилишдан инсон ўзини тия билиши лозим. Алишер Навоий ҳазратлари ҳам ўзларининг “Назмул-жавоҳир” асарларида шундай ёзадилар:

Ҳар кимгаки кўп таом емак фандур,
Билгилки, нажосатқа тани маскандур.
Қорнинг била дўст бўлмасанг аҳсандур,
Невчунки эр ўғлига қорин душандур.

Яна Навоий ҳазратлари шундай дейдилар:

Оғзига келганни гапириш нодоннинг иши,
Олдига келганни ейиш ҳайвоннинг иши.

Овқатланишда тартибга амал қилиш лозим. Пайғамбар (с.а.в.): “ Биз шундай қавмдирмизки, очликни ҳис қилмагунча овқатланмаймиз, овқатланганда ҳам тўйиб емаймиз” деганлар. Овқатланишда меъёрни билиш ва тартибга аҳамият бериш лозим. Меъёр ва тартибга амал қилмаслик турли хил касалликларни олиб келади. Овқатланишда ошқозонни учга бўлиб, бир қисмига сув, иккинчи қисмига ҳаво, учинчи қисмига овқатланиш лозим. Бу ҳақда Пайғамбар (с.а.в.): “ Инсон учун қаддини тутиб турадиган овқатланиш кифоя қилади. Агар жуда лозим бўлса, қориннинг учдан бирига таом, учдан бирига сув ва учдан бирига ҳаво бўлсин” деганлар. ( Термизий ривояти).

Исрофгарчилик билан истеъмол қилинган таом ва шароб жисм учун зарарли ва хатарли бўлгани учун таомнинг керагидан ортиқчаси ҳаромдир.

Барча нарсалардаги каби еб-ичишда ҳам Ислом мўътадилликни тавсия этади. Албатта, гап фақат Аллоҳ таоло ҳалол қилган таом ва шароблар ҳақида бормоқда. Абдуллоҳ ибн Аббосдан розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сени икки хислат – фахрланиш ва исрофгарчилик хатога бошламаса, хоҳлаганингни еб, хоҳлаганингни ичавер», деганлар” (Имом Бухорий ривояти). Фахри коинот айтганларидек: “Енглар, ичинглар, садақа қилинглар, аммо исрофгарчилик ва фахрга ўтманглар»; «Ким ҳаётда тежамкор бўлса, зинҳор қашшоқликка тушмайди”. Яна бир ҳадисда: “Исрофгар жаннатга кирмайди”, дейилган.

Лекин таассуфлар бўлсинки, бугунги кунга келиб аксарият ҳолларда  исрофдан сақланишга эътибор бермаймиз, исрофгарга айланиб қолаётганимизни сезмаймиз. Деярли кўп нарса, у қимматми ёки арзон, аҳамиятлими ёки аҳамиятсиз, нодирми ёки сероб, олди-кетига қарамай бирваракайига исроф қилиняпти. Хонадонларимизда ортиб қолган таомлар ташлаб юборилмоқда. Ахлат уюмлари орасида энг азиз неъмат бўлмиш нон ҳам пайдо бўлгани айниқса ачинарли ҳолат.

Ҳаёт ва меҳнат тарзимизнинг фаоллиги, саломатлигимиз кўп жиҳатдан қандай овқатланаётганимизга боғлиқ. Ўзимизни лоҳас ҳис қилсак, бошимиз тинимсиз оғриса, ошқозонимиз тез-тез безовта бўлса, озиб ёки семириб кета бошласак, бу овқатланиш тартибимизни ўзгартиришимиз кераклигини англатувчи қўнғироқдир.

Овқатланиш — бу дуч келганини паққос тушириш дегани эмас. Унинг ҳам ўз одоби, тартиби бор. Масалан, айни пайтда кўпчилик кунига уч марта овқатланиш керак деб ҳисоблайди. Аммо мутахассисларнинг айтишича, одамларнинг неча марта овқатланиши, овқатнинг калориялилиги улар бажарадиган меҳнатнинг оғир-енгиллигига, яъни энергиянинг қай даражада сарф бўлишига мувофиқ келиши керак. Оғир жисмоний иш билан банд бўлган кишиларга нонуштага суткалик овқат калориялилигининг 25-30 фоизи, тушки овқатга 45-50 фоиз ва кечки овқатга тахминан 25 фоизи ажратилади. Ақлий ва жисмоний меҳнат билан банд бўлган кишилар учун ҳам суткалик овқат рационининг калориялилиги шундай принципда тақсимланади.

Кунлик овқатланиш қуввати, одамнинг кунлик сарфлайдиган энергисига мос келиши соғлом овқатланишнинг муҳим жиҳати ҳисобланади. Биз кўп холларда сарф қилинадиган энергияга қараганда, овқат орқали кўпроқ энергия қабул қиламиз. Таркибида ёғ, қанд миқдори кўп бўлган, ўта калорияли озиқ-овқат маҳсулотларинг кўпроқ истеъмол қиламиз. Ҳаёт тарзимиздаги бу нуқсонлар семизлик, диабет, қон босимининг кўтарилиши, атереосклероз, инсульт, инфаркт ва шу каби бир қанча юрак-қон томир касалликларнинг келиб чиқишига сабаб бўлади. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотига кўра, жисмоний фаоллик ҳамда овқатланиш меъёр ва қоидаларига амал қилмаслик, таркибида туз, қанд, ёғ миқдори кўп бўлган таом ва ширинликларни меъёридан ортиқ истеъмол қилиш, шунингдек, етарли даражада витамин ва минераллар истеъмол қилмаслик оқибатида ёшларда рационал ўсиш ва ақлий ривожланишда ортда қолиш, катталарда эса юрак қон-томир, эндокрин, хавфли ўсма каби инсоннинг эрта ўлимига олиб келувчи қатор касалликларнинг ривожланишига сабаб бўлади.  Ортиқча вазн ва семириш турли сурункали касалликларни, хусусан, қон босимининг ошиши,  қандли диабет, юрак ишемия касаллиги, қон айланишининг бузилиши ва саратон касалликларининг келиб чиқишидаги етакчи хавфли омил ҳисобланади. Азизлар мана шундай ҳолатларда Башарият саййиди бўлмиш суюкли Пайғамбаримиз Муҳаммад (алайҳиссалом)нинг кечирган ҳаётларини озгина эсга олайлик. Ул зот қандай еб-ичдилар? Ҳеч тўйиб овқатланганмилар? Арпа унидан тайёрланган нонга қорнилари тўйганми? Оқ нон деган нарсани кўрганмилар? Субҳоналлоҳ… Аллоҳнинг энг азиз бандаси бўлмиш Набиййимиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кўпинча қоринлари очлигидан ошқозонда пайдо бўлган очлик алангасини сўндириш учун қоринларига тош боғлаб юрардилар.

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафотидан йиллар ўтиб, бир куни Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳуни қовурилган қўй гўштига таклиф қилишганда, кўзларига ёш келиб, Аллоҳнинг элчиси бу дунёдан бундай таомни кўрмасдан ўтдилар, дея бурилиб кетган эканлар…

Исрофгарчиликка берилган пайтларимизда шу нарсаларни ҳам бирров эсга олсак фойдадан холи бўлмасди…

Алишер домла Наимов,
ЎМИ Фарғона вилояти вакили ўринбосари

Калит сўзлар: исломМЕЪЁРтаом ва шаробтаомланиш
УлашишУлашиш
Alhidoya.uz таҳририяти

Alhidoya.uz таҳририяти

Фарғона вилояти вакиллиги Ахборот хизмати

Олдинги мақола

Абу Ҳанифа роҳматуллоҳи алайҳ ҳақида нималарни биласиз?

Кейинги мақола

Шавкат Мирзиёев турк қардошларимизга яна бир бор ҳамдардлик билдирди

Ўхшаш мақолалар

Бирлашган миллатлар ташкилоти ва Ўзбекистон
Мақолалар

Бирлашган миллатлар ташкилоти ва Ўзбекистон

02.03.2023
12
Огоҳлантирилган уч тоифа
Мақолалар

Огоҳлантирилган уч тоифа

05.02.2023
29
Марғилон алломалари
Мақолалар

Марғилон алломалари

24.01.2023
91

Сўнгги мақолалар

Ақидавий оқимларнинг юзага келишига туртки бўлган омиллар

Ақидавий оқимларнинг юзага келишига туртки бўлган омиллар

20.03.2023
2
Сохта салафийлар йўли – залолат йўли

Сохта салафийлар йўли – залолат йўли

18.03.2023
11
Вақф фонди раҳбари Сурхондарё вилоятига ташриф буюрди

Вақф фонди раҳбари Сурхондарё вилоятига ташриф буюрди

18.03.2023
11
Намознинг вақти кам қолганлиги сабабли таяммум қилиши жоизми?

Намознинг вақти кам қолганлиги сабабли таяммум қилиши жоизми?

17.03.2023
39
Ислом тинчлик, оқибат динидир

Ислом тинчлик, оқибат динидир

16.03.2023
6
“Челси” стадионида жамоавий ифторлик уюштирилмоқда

“Челси” стадионида жамоавий ифторлик уюштирилмоқда

16.03.2023
5
Шунда ғусл тўлиқ адо этилган бўладими?

Шунда ғусл тўлиқ адо этилган бўладими?

16.03.2023
50
Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳаж зиёратчилари учун нимча ва сумка тайёрлаб берувчи корхона ҳамда ташкилотлар ўртасида танлов эълон қилади

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳаж зиёратчилари учун нимча ва сумка тайёрлаб берувчи корхона ҳамда ташкилотлар ўртасида танлов эълон қилади

15.03.2023
24

Сиз ҳам обуна бўлинг

Alhidoya.uz

Биз билан боғланиш:
Фарғона вилояти Фарғона шаҳри Ифтихор МФЙ Тутзор кўчаси 14-уй

Электрон почта манзили: info@alhidoya.uz

Бизни ижтимоий тармоқларда кузатинг

© 2021 alhidoya.uz - Барча ҳуқуқлар ҳимояланган | Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилояти вакиллиги.
Ишлаб чиқувчи Hindol Kodirov.
Яндекс.Метрика

No Result
View All Result
  • Бош саҳифа
  • Янгиликлар
    • Ўзбекистон
    • Жаҳон
  • Мақолалар
    • Мусулмоннинг одоби
    • Оилам – саодат масканим!
    • Таълим-тарбия
    • Ибратли ҳикоялар
    • Хислатли ҳикматлар
    • Аёллар саҳифаси
    • Саломатлик
  • Медиа
    • Видео
    • Фото
    • Аудио
  • Вакиллик
    • Вилоят вакиллиги
    • Имомлар фаолиятидан
    • Фиқҳ мактаби
    • Масжидлар
  • Бўлимлар
    • Яхши савол ярим илмдир
    • Рамазон
    • Савол-жавоб
    • Ислом ва иймон
    • Сийрат ва тарих
    • Ҳаж ва умра
  • Жаҳолатга қарши – маърифат!
    • Мақола
    • Видеомаъруза
    • Аудиомаъруза

© 2021 alhidoya.uz - Барча ҳуқуқлар ҳимояланган | Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилояти вакиллиги.
Ишлаб чиқувчи Hindol Kodirov.
Яндекс.Метрика